WATERING OUR FUTURE

Watering Our Future projemiz iklim değişikliği, küresel ısınma ve sürdürülebilir su kullanımı konularında öğrencilerimizi ve öğrenciler vasıtasıyla velileri ve tüm çevreyi bilinçlendirme, bu konular hakkında farkındalık oluşturmayı amaçlamaktadır. Aynı zamanda kültürel etkileşimin hedeflendiği projemiz İspanya, İtalya, Çekya ve Türkiye'den ortak okulların öğrencileri ve öğretmenleri ile yürütülmektedir

Okulumuzun İspanya, İtalya ve Çekya'dan ortak okullarla yürütmekte olduğu eTwinning projesi Watering Our Future kapsamında 22 Mart Dünya Su Günü etkinlikleri düzenlenmiştir. Bu program dahilinde projede yer alan öğrencilerimizle birlikte proje rehberliğini yapan öğretmenimiz Fırat Kanat ve Özge Güngör öğretmenimiz DSİ ziyareti ve röportaj gerçekleştirmişlerdir.

Gösterdikleri ilgiden ve verdikleri destekten dolayı DSİ ve Levent Erbil Turhan beye teşekkür ediyoruz.

Betül: Birleşmiş Milletlerin 6. Sürdürülebilir Kalkınma amacı herkes için erişilebilir suyu sağlamak ve atık su yönetimini güvence altına almaktır. Bu kapsamda genel olarak Türkiye'de ve özelde Van ilimizde ne tür çalışmalar yapılmaktadır?

Levent Bey: Şimdi arkadaşlar ben sizi şöyle Devlet Su İşleri' nin  genel yetki ve sorumlulukları hakkında ufak bir bilgi vereyim . Devlet Su İşleri kabataslak 4 kanun üstünde işlem yapar. 6200 yasa gereği Devlet Su İşleri'nin görev, yetki ve sorumlulukları tanımlanmıştır. Buna ek olarak 1053 sayılı yasa ile içme suyunun temini, 167 sayılı yasa ile yeraltı suyunun yönetimi ve 6446 sayılı kanunla da elektrik piyasalarına enerji üretimi dahil edilmiştir. Bunun yanında yan kanunlar da var ama genel çerçevede bu dördü. Sizin konunuzla ilgili olan 1053 sayılı içme suyu kanunudur.

   Bilindiği üzere dünyada son zamanlarda yaşanan kuraklıklarla beraber içme suyunun önemi büyük oranda arttı. Şöyle söyleyelim, dünya yüzeyindeki toplam su kaynaklarının sadece %2.5' u tatlı su kaynaklarıdır. Bu %2.5' in %69.5' i kutuplarda %30.1' i de yeraltındadır. Sadece %0,4'ü nehirlerde ve göllerde bulunmaktadır. Bu veriler bize suyun önemini gösteriyor.

Ülkemizin su potansiyeli 12 milyar metreküptür. Bunun değerlendirilebilen yer üstü suyu 98 milyar metreküptür. Geriye kalan 110 milyon metreküp yer altı suyudur. Ülkemizde kişi başına düşen su miktarı yaklaşık yıllık  1500 metreküptür. Bu sayı önemli çünkü Birleşmiş Milletler tarafından belirlenmiş su zengini, su fakiri veya su azlığı çeken ülke kriterleri var. Eğer yıllık kişi başına düşen su miktarı 8000 ve 10000 metreküp aralığında ise  o ülke su zengini bir ülkedir. 2000'den az ise su azdığı çekiyordur. Eğer 1000 metreküpten de az ise su fakiri bir ülkedir. Bu verilere göre ülkemiz sınırda Biz 2030 yılında nüfusumuzun 100 milyonu geçeceğini düşünüyoruz 100 milyonu geçtiği anda kişi başına 1100 metreküp düşer o zaman da su kıtlığı çeken ülkeler sınıfına gireriz.

   Ülkemizdeki su tüketimine gelecek olursak ülkemiz su kaynaklarının %73'ü sulamada kullanıyor yani en fazla su tarımsal sulamada kullanıyor. %11'i sanayide %16'sı da kentlerde içme suyu olarak kullanıyor. Dünyada ise %69'u sulamada %19'u sanayide %12'si kentlerde kullanıyor. Avrupa'da %22'si sulamada %57'si sanayide %21'i de kentlerde kullanıyor.

    Şimdi Van özelinde konuşalım Devlet Su İşleri'nin yaptığı çalışmalarda bir kişinin günlük ihtiyacı olan ortalama su miktarı 150 litre olarak belirlenmiş ama iller Bankası yapmış olduğu projelendirme kapsamında 300 bini geçen nüfuslarda içme ve kullanma için kişi başı 225 litre  su tahsisi yapmış. Bunu belli bir optimizasyona göre yapıyor şehrin gelişmişliği kullanım alışkanlıkları bunlar değerlendiriyor ve en optimum sonuç seçiliyor bu da kişi başına ortalama 150-170 litre civarı bir rakam oluyor Biz de su tahsisi yaptığımız zaman projeksiyon yılına göre  kaynaklardan o miktar üzerinden tahsis yapıyoruz. Mesela Van için yapılmış olan projeksiyon 2045 yılıdır. Gürpınar'daki Şamran kaptajından getiyoruz suyu burada 2045 yılına kadarki içme suyu temin edilmiş durumda. Bu kaptaj herhangi bir arıtma gerektirmiyor doğal kaynak suyudur saniyede 8 metreküp suyu var biz bunun 3-4 metreküpünü aldık Van ili ve civar yerleşim yerlerine gönderiyoruz. Yani Gürpınar'ı, Gevaş'ı ve 6 tane daha yerleşim yerini kompleks bir hat dahilinde besliyoruz. Peki olası bir durumdaki B planımız nedir? Ola ki  kuraklık meydana geldi kuraklıktan dolayı su miktarı azaldı. Şamran'nın hemen membasında  Zernek barajımız var Zernek barajında buraya tahsis edilebilecek takviye depolanmış suyumuz var. Onun dışında yine  Van'da daha önceden açılmış olan Devlet Su İşleri'nin kontrolünde olan 167 sayılı kanuna göre sondaj kuyuları var bu sondaj kuyularından da yine takviyeler yapılabilir.

Meriç: İklim kriziyle mücadele konusunda Avrupa Birliği "Yeşil Mutabakat" antlaşmasıyla çeşitli çalışmalar sürdürmektedir. Bu kapsamda 2050 yılına kadar Avrupa'yı iklim nötr hale getirmeyi amaçlamaktadır. Ülkemizde bu anlamda yapılan çalışmalar nelerdir?

Bülent Bey: DSİ iklim değişikliyle ilgili olarak biliyorsunuz bakanlık artık Çevre ve Şehircilik ve İklim Bakanlığı adı altında onunla ilgili çalışmalar yapıyor. DSİ yeraltı sularıyla yüzeysel suların korunmasına yönelik çalışmalar yaparken yeni bir eylem planıyla beraber 100 adet Türkiye genelinde yeraltı barajı planlıyor. Bunu yer üstü değil yer altında yapılabilecek barajlar olarak düşünün. DSİ önce yine havzaları belirliyor bu havzayı belirledikten sonra yer altında baraj yapıyor ve depolamasını yer altına gerçekleştiriyor. Böylece su buharlaşmalar ve çevresel etkilerden korunmuş oluyor. Yine küresel ısınmadan kaynaklı olabilecek ani yağışlardan dolayı taşkınların önüne geçebilmek adına taşkın koruma tesisleri yapıyor. Çünkü yağış rejimi değişiyor artık, anlık boşalmalar meydana geliyor. Televizyonlarda sık sık duyarsınız, bir yılda yağması gereken yağmur 15 dakikada yağdı gibi. O yağış esnasında şehir merkezine gelebilecek su miktarı çıkarılır ve buna göre bir kesit belirlenir.